[Alicja]

Kobieta i prawo jest pierwszym w Polsce internetowym serwisem prawnym skierowanym do kobiet. Portal powstał po to, abyś i Ty mogła znaleźć odpowiedzi na nurtujące Cię pytania prawne- i to bez wychodzenia z domu!
Wielu kobietom z trudem udaje się wygospodarować trochę wolnego czasu, aby zająć się swoimi sprawami. Balansując między pracą zawodową, wychowywaniem dzieci i innymi obowiązkami nie zawsze można sobie pozwolić na luksus umówienia się z prawnikiem osobiście. Zwłaszcza, gdy mieszkasz w małym mieście lub wsi, a nie masz z kim zostawić podopiecznych.

PIERWSZY INTERNETOWY SERWIS PRAWNY DLA KOBIET

[kabatka]

Przyszłe mamy mają prawo szukać pracy etatowej
Mateusz Rzemek
Rzeczpospolita

ZUS nie może odmawiać kobietom w ciąży wypłaty zasiłku macierzyńskiego, gdy pójdą na zwolnienie przed porodem. Ciągle jednak muszą one walczyć o swoje prawa przed sądami


Kobieta, której ZUS odmówił prawa do świadczeń, z wykształcenia jest księgową. Gdy w kwietniu 2005 r. zmieniła pracę, poinformowała nowego pracodawcę, że jest w drugim miesiącu ciąży. Zrobiła to jeszcze przed podpisaniem umowy o pracę.

Choć księgowa pracowała, jak mogła najlepiej, gdy przeszła na zwolnienie, ZUS nie wypłacił jej ani zasiłku chorobowego, ani macierzyńskiego.

Problematyczne zwolnienie

Do czerwca 2005 r. kobieta pracowała w pełnym wymiarze godzin, a następnie przeszła na urlop zdrowotny, bo ciąża była zagrożona. Po urodzeniu bliźniaków skorzystała z urlopu macierzyńskiego. ZUS odmówił jej przysługujących w tych okresach zasiłków, stwierdził bowiem, że umowa o pracę, jaką zawarła na początku ciąży, miała charakter pozorny. Zdaniem ZUS księgowej chodziło o bezprawne uzyskanie zasiłków.

Sąd Okręgowy w Tarnowie stwierdził wprawdzie, że faktycznie wykonywała ona pracę przed przejściem na zwolnienie (a więc umowa nie miała charakteru pozornego), ale utrzymał decyzję ZUS w mocy.

W ostatnich dniach czerwca krakowski Sąd Apelacyjny przyznał jednak prawo do tych zasiłków. Stwierdził bowiem, że będąc w ciąży, skarżąca podjęła pracę w firmie na stanowisku głównej księgowej.

Także jej zarobki przed przejściem na zwolnienie, od których liczy się wysokość należnych świadczeń, nie zostały wyznaczone (co mogłoby wskazywać na zamiar wyłudzenia) na poziomie odbiegającym od pensji, jaką otrzymywała u poprzedniego pracodawcy.

Do sprawy przystąpiła także Helsińska Fundacja Praw Człowieka.

Ważne, czy kobieta pracowała

Zdaniem sądu ZUS mógłby podważyć taką umowę o pracę, zawartą tylko po to, by uzyskać prawo do zasiłków, gdyby księgowa rzeczywiście nie pracowała w firmie.

Tymczasem ona pracowała, a jej przejście na zwolnienie chorobowe było związane bezpośrednio z ciążą. Fundacja powołała się także na orzecznictwo Sądu Najwyższego, który wielokrotnie już uznawał za zgodne z prawem zawarcie umowy o pracę nastawione na uzyskanie prawa do świadczeń. Można więc podpisać umowę o pracę także po to, by uzyskać prawo do zasiłku macierzyńskiego lub np. wcześniejszej emerytury. Ważne jednak jest to, by taka osoba faktycznie podjęła zatrudnienie i wykonywała swoje zajęcie zgodnie z zasadami wynikającymi z kodeksu pracy.

Zdarzają się wyłudzenia

Bywa i tak, że umowy o pracę rzeczywiście są zawierane w celu wyłudzenia świadczeń. Sąd Najwyższy nie zawsze więc uznaje prawo ciężarnych do zasiłku. Tak było, gdy kobietę w piątym miesiącu zatrudniła na umowie o pracę jej własna matka (wyrok z 6 marca 2007 r., sygn. akt I UK 302/06). Świadczenia się nie należą nawet wtedy, gdy umowa została zawarta odpowiednio wcześniej, nawet zanim kobieta zaszła w ciążę, jednak zatrudnienie było tylko na papierze, bo faktycznie nie podjęła ona pracy (wyrok z 14 grudnia 2006 r., sygn. akt I UK161/06).

źródełko