[kabatka]

Firmom łatwiej będzie zakładać przyzakładowe przedszkola
Bartosz Marczuk
Gazeta Prawna Nr 127

ZMIANA PRAWA
Firmy będą mogły tworzyć przedszkola ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych
Pracownicy zyskają prawo do refundacji opłat za pobyt dziecka w przedszkolu lub żłobku
Eksperci i pracodawcy uważają, że konieczne są zmiany prawa blokującego powstawanie placówek opiekuńczych

Jedną z najpoważniejszych barier stojących przed osobami rozważającymi decyzję o posiadaniu dzieci są trudności z zapewnieniem im opieki - mówi Joanna Kluzik-Rostkowska, wiceminister pracy i polityki społecznej.

Podkreśla, że dlatego w przygotowanej przez nią ustawie realizującej część rządowego programu polityki rodzinnej (kończą się jej konsultacje, w tym miesiącu może trafić pod obrady rządu) znajdują się rozwiązania mające ułatwić rodzicom dostęp do żłobków i przedszkoli. Jedną z nich jest możliwość nie tylko dofinansowania, ale też tworzenia tych placówek ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Firmy będą też mogły refundować z funduszu opłaty, jakie rodzice ponoszą z tytułu przebywania ich dzieci w żłobku lub przedszkolu poza firmą.

Eksperci uważają jednak, że propozycja rządu jest niewystarczająca. W ślad za nią powinny iść rozwiązania eliminujące bariery utrudniające tworzenie nowych placówek opiekuńczych.

Nie tylko dofinansowanie

Obecnie ustawa z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz.U. nr 70, poz. 335 z późn. zm.) stanowi, że środki tego funduszu można przeznaczyć na finansowanie działalności socjalnej i dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych.

Działalnością socjalną są usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, udzielanie pomocy materialnej, a także pomocy na cele mieszkaniowe. Ustawa definiuje też, czym są zakładowe obiekty socjalne. Są to ośrodki wczasowe i kolonijne, domy wypoczynkowe, sanatoria, ogrody działkowe, obiekty sportowo-rekreacyjne, żłobki, przedszkola i obiekty służące działalności kulturalnej.

Opłaty za firmowe pieniądze

Obecnie istnieje więc wyłącznie możliwość dofinansowywania istniejących już zakładowych przedszkoli lub żłobków. Dlatego w projekcie ustawy znalazł się przepis dający firmom możliwość ich tworzenia.

- Chcemy, aby firmy mogły nie tylko dopłacać z funduszu do istniejących przyzakładowych przedszkoli, których jest niewiele, ale aby mogły je tworzyć - mówi Mirosław Barszcz, ekspert Instytutu Sobieskiego, współtwórca programu polityki rodzinnej.

Dodaje, że ze środków ZFŚS firmy będą też mogły finansować opłaty, jakie rodzice ponoszą w związku z umieszczeniem dziecka w żłobku lub przedszkolu poza zakładem pracy. W projekcie ustawy znalazł się bowiem przepis dający możliwość finansowania z ZFŚS usług i świadczeń związanych z opieką nad dziećmi w tych placówkach.

Bonus dla pracownika

- Tę propozycję sami zgłaszaliśmy i zasługuje ona na poparcie - mówi Henryk Michałowicz z Konfederacji Pracodawców Polskich.

Podkreśla, że umożliwienie tworzenia przyzakładowych przedszkoli ze środków funduszu zachęci do tego wiele firm. A to pozwoli rodzicom na łatwiejsze godzenie obowiązków rodzicielskich i zawodowych oraz będzie gwarantować firmom stabilniejszą i bardziej elastyczną kadrę. Zdaniem Henryka Michałowicza z propozycji takiej będą korzystać raczej duże firmy, które coraz bardziej muszą zabiegać o wykwalifikowaną załogę.

- Dla pracowników będzie to dodatkowy bonus z tytułu wykonywania pracy - podkreśla.

Podobnego zdania jest Jolanta Jaworska, dyrektor programów publicznych w IBM Polska, firmie zatrudniającej w naszym kraju dwa tysiące pracowników. Mówi, że rozszerzenie katalogu możliwej pomocy z ZFŚS to wręcz realizacja postulatów firm. Dodaje jednak, że nie należy się spodziewać, aby po wejściu w życie nowych przepisów szybko przybywało przyzakładowych przedszkoli.

Konieczne ułatwienia

Szymon Gawryszczak, dyrektor Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej Centrum Dolnośląskie, zauważa, że wszelkie działania zmierzające do ułatwień w godzeniu ról zawodowych i rodzinnych są godne poparcia. Podkreśla, że propozycja rządu nie zwiększy obciążeń pracodawców, ale umożliwi im bardziej elastyczne dysponowanie środkami zgromadzonymi w ZFŚS. Ma jednak wątpliwości, czy firmy od razu skorzystają z możliwości zakładania placówek, m.in. ze względu na wymogi sanitarne i lokalowe, jakie trzeba wypełnić.

- Konieczna jest zmiana przepisów, które są zdecydowanie zbyt rygorystyczne i blokują w tej chwili powstawanie miniprzedszkoli czy żłobków - podkreśla Szymon Gawryszczak.

Kto tworzy fundusz

Nie wszystkie firmy muszą tworzyć ZFŚS. Robią to ci pracodawcy, którzy 1 stycznia danego roku zatrudniają co najmniej 20 pracowników (w przeliczeniu na pełne etaty) i wszyscy prowadzący działalność w określonych formach organizacyjno-prawnych jednostek sektora finansów publicznych. Mniejsze firmy mogą, ale nie muszą tworzyć funduszu. Jest on finansowany z corocznego odpisu podstawowego, odpisów dodatkowych i tzw. zwiększeń. Podstawą do ustalenia wysokości odpisów na fundusz socjalny jest przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w roku poprzednim (lub w drugim półroczu tego roku w zależności od tego, która wartość jest wyższa. W 2006 roku wysokość tego wynagrodzenia wyniosła 2059,92 zł, a w drugim półroczu 2006 r. - 2145,59 zł.

OPINIA

TERESA OGRODZIŃSKA, prezes Fundacji Rozwoju Dzieci im. J. A. Komeńskiego

Propozycja rządu idzie w dobrym kierunku. Edukacja przedszkolna powinna być jednak finansowana w większym stopniu z budżetu. Jak pokazują nasze doświadczenia bez wsparcia państwa niewielki jest odsetek dzieci uczęszczających do przedszkoli. To m.in., dlatego, że w Polsce opłaty za edukację przedszkolną są wyjątkowo wysokie. Propozycja rządu może spopularyzować wczesną edukację w miastach, gdzie jest więcej dużych firm tworzących ZFŚS. Ale problem niskiego odsetka dzieci w przedszkolach to problem wsi. A tam może nie być po prostu firm mogących zakładać takie placówki. Dlatego trzeba zdecydowanie uprościć niezwykle sztywny gorset przepisów blokujący powstawanie małych placówek opiekuńczych. Są one doprowadzone do absurdu, a ponadto często uznaniowe. Na przykład wymaga się od wszystkich, aby ubikacje były dostosowane do wzrostu dzieci. A przecież w domu korzysta ono z normalnej toalety i nikt nie robi z tego problemu. Jeśli chcemy upowszechnić miniprzedszkola, musimy wprowadzić różne standardy obowiązujące w dużych placówkach opiekuńczych i inne w małych.

źródełko

Zobacz także Dofinansowania z zakładu pracy